Wat is PSA ?
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is een verzamelnaam voor diverse werkgerelateerde risico’s die leiden tot stress en mogelijk tot gezondheidsklachten en ziekteverzuim.
Denk hierbij aan:
- Pesten
- Discriminatie
- Seksuele intimidatie
- Agressie
- Geweld
Pesten, discriminatie, seksuele intimidatie en agressie en geweld zijn vormen van ongewenst gedrag. Het kan leiden tot werkstress, gezondheidsklachten en (langdurig) ziekteverzuim. 15% van de werknemers heeft te maken met ongewenst gedrag door werknemers onderling of door leidinggevenden.
Artikel 3 Arbeidsomstandighedenwet
De werkgever moet een beleid voeren gericht op het voorkomen of beperken van blootstelling aan ongewenst gedrag. Breng met een RI&E in kaart of, en zo ja welk risico medewerkers lopen. Voorbeelden van maatregelen zijn het verbeteren van werkplekken, duidelijke communicatie over de gewenste bedrijfscultuur, het aanstellen van een vertrouwenspersoon (intern of extern) en een klachtenprocedure.
Wanneer PSA geleid heeft tot stress kunnen de gevolgen hiervan zijn:
- (Ernstige) lichamelijke en/of psychische klachten
- Verminderde productiviteit
- Verminderde motivatie
- Verminderde kwaliteit van de dienstverlening
- Verslechterde werksfeer
- Conflicten tussen medewerkers
- Verhoogde kans op ongevallen
- Hoger ziekteverzuim
- Burn-out
- Arbeidsongeschiktheid
Welke bedrijven
Op allerlei werkplekken, in alle beroepen en in alle bedrijfstakken komt ongewenst gedrag voor. Ongewenst gedrag vormt zowel een probleem voor de samenleving als een organisatieprobleem
15% van de werknemers in Nederland heeft te maken heeft met pesten en treiteren en ander ongewenst gedrag op het werk door collega’s en leidinggevenden.
Voorlichting en training verzorgen aan werknemers en leidinggevenden
Werknemers en leidinggevenden moeten worden voorgelicht over wat er wordt verstaan onder ongewenst gedrag, hoe dit gedrag te herkennen is, wat de gevolgen zijn, hoe men ermee om kan gaan, waar men terecht kan als men er mee te maken krijgt (als slachtoffer, collega of leidinggevende), en hoe het aangepakt kan worden.
RI&E
Breng met een RI&E in kaart of, en zo ja welk risico medewerkers lopen.
Tijdelijke krachten
Juist tijdelijke krachten en uitzendkrachten zijn kwetsbaar als het om ongewenst gedrag gaat.
Zij zijn relatief vaak slachtoffer, en vinden het vanwege hun onzeker positie in de organisatie lastiger om ongewenst gedrag aan te kaarten.
Het is belangrijk stil te staan bij de vraag waar zij met eventuele klachten terecht kunnen. Een goede omgang met tijdelijke krachten is ook in het belang van de organisatie zelf! Organiseer de eventuele melding niet zomaar buiten de organisatie (bijvoorbeeld bij het uitzendbureau), en gebeurt dit toch: spreek dan af hoe dit verder zorgvuldig kan worden behandeld.
Preventiemedewerker / Veiligheidskundige
Organisaties en instellingen zijn wettelijk verplicht om arbeidsrisico’s, waaronder PSA, regelmatig te inventariseren, met behulp van een RI&E en plan van aanpak De RI&E is een inventarisatie-instrument om risico’s te signaleren in het werk, waaronder psychosociale risico’s. De werkgever kan aanvullende instrumenten inzetten om signalen van psychosociale risico’s te verzamelen.
Voorbeelden zijn:
- Inventariserende checklists
- Werknemerstevredenheidsonderzoek (MTO)
- Analyse van verzuimgegevens of van exitgesprekken
Signalen van PSA komen daarnaast ook naar voren in gesprekken tussen
- Werknemers en leden van de ondernemingsraad
- Werknemers en de bedrijfsarts
- Werknemers en P&O
- Werknemers en hun leidinggevende
- Werknemers en de vertrouwenspersoon
Een preventiemedewerker of veiligheidskundige kan uw in dit geval bijstaan om deze onderzoeken uit te voeren.
Heeft u na het lezen van dit artikel nog vragen, neem dan gerust contact met ons op.